Spis treści
- Co kryje się w mleku?
- Mleko w cukrzycy – korzyści, przeciwwskazania
- Jakie mleko będzie najlepsze dla diabetyka?
- Nabiał w diecie diabetyka
Co kryje się w mleku?
Codzienność diabetyków pełna jest kulinarnych dylematów. Picie mleka a cukrzyca to jeden z najczęstszych. Szczególnie wśród osób, które dotychczas często raczyły się produktami mlecznymi, zaś cukrzyca została u nich zdiagnozowana niedawno. Świadomość choroby przyczynia się często do dokonywania licznych zmian w kwestii dotychczasowych nawyków żywieniowych. Czy wyeliminowanie mleka powinno być jedną z nich?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy najpierw przypomnieć, z jakiego powodu mleko może budzić wątpliwości. Chodzi, jak zwykle, o cukier.
Mleko jest produktem zawierającym laktozę, czyli tzw. dwucukier, który tworzą cukry proste: galaktoza i glukoza. Ponieważ jest to złożona substancja, organizm musi ją rozłożyć przed przyswojeniem. W tym celu, w rąbku szczoteczkowym nabłonka jelita cienkiego wytwarzany jest enzym zwany laktazą, który bierze udział w hydrolizie – rozbiciu dwucukru na cukry proste.
Ponieważ efektem hydrolizy jest m.in. glukoza, nic dziwnego, że możemy mieć dylemat związany ze spożywaniem produktów mlecznych.
Mleko w cukrzycy – korzyści, przeciwwskazania
Czy zatem mleko i cukrzyca to duet, który nie powinien mieć racji bytu? Nie! Fakt, iż mleko zawiera cukry, nie oznacza, że należy go bezwzględnie unikać. Należy jednak wybierać odpowiednie warianty tego produktu – o czym opowiemy w kolejnym akapicie. Tymczasem wyjaśnijmy, dlaczego warto nie wykluczać całkowicie mleka ze swojego jadłospisu.
Mleko zawiera cenne witaminy i składniki mineralne, które są potrzebne naszemu organizmowi. Wśród nich znajdziemy m.in. witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K), witaminy z grupy B, a także C. Mleko jest również doskonałym źródłem wapnia, będącego budulcem kości. Zawartość m.in. immunoglobuliny przyczynia się do wspierania naszej odporności.
Czy jednak z takiego bogactwa składników odżywczych może skorzystać diabetyk? Owszem. Chude lub półtłuste mleko posiada całkiem niski indeks glikemiczny – około 30 IG. Z tego powodu, niewielkie ilości bez wątpienia nie zaszkodzą. Jeżeli po jego spożyciu czujemy się dobrze, a nasza glikemia nie wzrasta w niekontrolowany sposób, możemy pić mleko.
Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy obserwujemy u siebie objawy nietolerancji laktozy, która wynika z upośledzonego wytwarzania wspomnianego już enzymu – laktazy. Najczęstszymi objawami są:
- bóle brzucha po posiłku zawierającym produkty mleczne,
- wzdęcia,
- gazy,
- biegunka,
- wysypka lub czerwone plamy na skórze.
Jakie mleko będzie najlepsze dla diabetyka?
Sklepy spożywcze oferują coraz więcej rozmaitych wariantów mleka oraz napojów mlecznych. Jeżeli zatem mamy wątpliwości, czy możemy spożywać klasyczną wersję – bez najmniejszego problemu wybierzemy coś dla siebie.
Jeżeli nie mamy problemu z trawieniem laktozy, a po tradycyjnym krowim mleku czujemy się dobrze – najlepiej wybierać mleko pasteryzowane oraz mikrofiltrowane, które zawierają więcej wartości odżywczych w porównaniu do mleka UHT.
Dostępne w sprzedaży mleko bez laktozy nie jest tak naprawdę pozbawione cukru. Produkt ten przeznaczony jest dla osób z nietolerancją pokarmową, ponieważ zawiera rozłożoną już laktozę na cukry proste. Spożycie takiego mleka w większej ilości nie jest jednak wskazane, jeśli nasz organizm źle reaguje na zawartą w nim glukozę.
Alternatywnym rozwiązaniem dylematu mleko a cukrzyca są wszelkie rodzaje mlecznych napojów wytwarzanych z roślin. Takie produkty dawniej dostępne były wyłącznie w specjalistycznych sklepach z żywnością wegańską – dziś możemy je kupić już w każdym markecie. Warto sięgnąć po mleko sojowe, migdałowe, czy kokosowe, najlepiej z dodatkiem wapnia.
Nabiał w diecie diabetyka
Mleko oraz przetwory mleczne to produkty, które bez wątpienia warto pozostawić w swoim jadłospisie, o czym wspomnieliśmy już m.in. w artykule: Dieta w cukrzycy – co wolno jeść?
Gdy chorujemy na cukrzycę, a mleko i nabiał to produkty, po które chętnie sięgamy – warto pamiętać o kilku prostych zasadach, dzięki którym będziemy mogli je bezpiecznie spożywać.
- Unikajmy mocno przetworzonego mleka w proszku.
- Zdrową alternatywą jest mleko roślinne – pamiętajmy jednak o zawartości wapnia.
- Jeśli lubimy mleko krowie, sięgajmy po odtłuszczone, pasteryzowane lub mikrofiltrowane.
- Wybierajmy mleko oraz nabiał w wersji chudej lub półtłustej.
- Spożywajmy mleko w niewielkich ilościach, np. do kawy (jeśli zastanawiasz się, czy diabetyk może pić kawę, zapraszamy do naszego artykułu).
Bibliografia:
Głowacki P., Kozłowska D., Wojciechowska M. i inni, Edukacja chorego na cukrzycę, Journal of Public Health, Nursing and Medical Rescue 2011, Nr 3, s. 3-6
Polish Diabetes Association. 2021 Guidelines on the management of patients with diabetes. A position of diabetes Poland. Clinical Diabetology, 2021, Vol. 10, No. 1