Cukrzyca ciążowa – skąd się bierze i dlaczego chorujemy?
Stany hiperglikemii pojawiające się u kobiet w okresie ciąży to często wynik przemian hormonalnych, jakie zachodzą w organizmie w tym specyficznym czasie. Gdy spodziewamy się dziecka, nasze ciało odpowiednio przygotowuje się do nowej roli, jaką będziemy pełnić, a także do tego aby zapewnić jak najlepsze warunki dla płodu.
Zmiany zachodzące w gospodarce hormonalnej dotyczą w szczególności zmian stężeń estrogenów, prolaktyny i progesteronu, a także laktogenu łożyskowego oraz kortyzolu. Te ostatnie w szczególności wpływają na wzrost zapotrzebowania na insulinę. U zdrowej kobiety hormon ten wytwarzany jest wówczas w odpowiednio większej ilości. Gdy jednak chorujemy na cukrzycę ciążową, mechanizm ten nie działa prawidłowo.
W naszym organizmie dochodzi wówczas do hiperglikemii, czyli stanu, w którym stężenie glukozy we krwi przekracza normę. Jeżeli dojdzie do tego jednorazowo – nie ma najmniejszego problemu. Jeśli jednak podwyższony poziom cukru utrzymuje się w naszej krwi przez dłuższy czas, może to prowadzić do poważnych konsekwencji.
Choroba może być niebezpieczna nie tylko dla nas samych, ale przede wszystkim dla płodu, który jest przecież bardzo delikatny. Warto wiedzieć zatem, jak uniknąć cukrzycy ciążowej, aby móc w porę zapobiec problemom z nią związanym.
Jak uniknąć cukrzycy ciążowej?
Kluczem zarówno do efektywnego dbania o własne zdrowie i samopoczucie, jak i zapewnienia prawidłowego przebiegu ciąży, jest odpowiednio zbilansowana dieta oraz aktywność fizyczna i dążenie do prawidłowej masy ciała. W szczególności u kobiet, które znajdują się w grupie ryzyka zachorowania na cukrzycę ciążową, ta kwestia jest niezwykle istotna.
Jak sprawdzić, czy ryzyko to dotyczy również nas? Według Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, na zachorowanie narażone są w szczególności kobiety:
- po przekroczeniu 35. roku życia,
- których wskaźnik BMI wskazuje na otyłość lub znaczną nadwagę,
- które posiadają w swojej najbliższej rodzinie osoby chore na cukrzycę typu 2,
- które chorują na nadciśnienie tętnicze,
- mające doświadczenie z cukrzycą ciążową w przeszłości,
- które są obecnie w trzeciej lub kolejnej ciąży,
- które poprzednio rodziły dzieci o masie urodzeniowej przekraczającej 4 kg.
- które urodziły dziecko z wadą rozwojową,
- u których miały miejsce zgony wewnątrzmaciczne,
- chorujące na zespół policystycznych jajników (PCOS).
Jeżeli co najmniej jeden z powyższych punktów dotyczy nas – należy zachować szczególną ostrożność. W przypadku choroby metabolicznej, jaką jest cukrzyca ciążowa, przyczyny obejmują w największym stopniu genetyczne skłonności do zachorowania, a także niekoniecznie zdrowy tryb życia. O ile na pierwsze z nich nie mamy wpływu, tak na drugie – ogromny!
Z tego powodu, odpowiadając na tytułowe pytanie – jak uniknąć cukrzycy ciążowej – podpowiemy, że bardzo skuteczną strategią będzie przyjrzenie się swoim dotychczasowym nawykom i zastanowienie się, co możemy w nich zmienić.
Kluczowa najczęściej okazuje się dieta – w wielu przypadkach wystarczy, że zmienimy sposób odżywiania, a nasze wyniki badań zauważalnie się poprawią.
Jak uniknąć cukrzycy ciążowej za pomocą diety?
Komponując jadłospis dla kobiety ciężarnej, należy zawsze pamiętać o tym, aby posiłki były zbilansowane i dostarczały organizmowi przyszłej mamy wszystkich witamin i minerałów niezbędnych do prawidłowego przebiegu ciąży oraz rozwoju dziecka.
Czy jednak jeśli chcemy zapobiec cukrzycy ciążowej, musimy wdrożyć w życie jakąś specjalną dietę? Otóż nie! Wystarczy, że będziemy przestrzegać zasad zdrowego odżywiania. O czym należy pamiętać?
- Spożywajmy 4-5 posiłków i unikajmy podjadania pomiędzy nimi.
- Zachowajmy właściwe proporcje pomiędzy poszczególnymi grupami składników odżywczych.
- W naszej diecie powinny dominować warzywa.
- Nie zapomnijmy również o błonniku pokarmowym, który ma zbawienny wpływ na nasz układ trawienny, a także na metabolizm cukrów.
- Wybierajmy produkty o niskim lub średnim indeksie glikemicznym.
- Kategorycznie unikajmy alkoholu, papierosów, kawy oraz innych używek.
Na zakończenie warto przypomnieć również o spożywaniu wystarczającej ilości wody (30 ml na każdy kilogram masy ciała), a także o wdrożeniu umiarkowanej aktywności fizycznej każdego dnia – np. spacerów na świeżym powietrzu.
Bibliografia:
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2021. Diabetologia Kliniczna. 2021