Cukrzyca typu 2 – zadbaj o zdrowy styl życia
Głównym celem każdego diabetyka jest oczywiście zmniejszenie lub wyeliminowanie dolegliwości, co przyczyni się do poprawy jakości życia. Pacjenci z cukrzycą typu 2 to często (choć nie zawsze) osoby borykające się z otyłością lub nadwagą. Co więcej, również niektóre leki mogą przyczyniać się do wzrostu masy ciała.
Jeśli chcemy czuć się dobrze, same leki to zdecydowanie za mało. Lekarze podkreślają istotną rolę zdrowego odżywiania, a także aktywności fizycznej.
Zdarza się jednak, że zalecenia dietetyczne w cukrzycy typu 2 wydają nam się zbyt restrykcyjne, ponieważ odbierają nam poczucie wolności – od teraz musimy przecież zwracać szczególną uwagę na to, co spożywamy.
Przeliczanie indeksu glikemicznego, sprawdzanie składu na opakowaniach produktów, podliczanie bilansu energetycznego… nie brzmi to zachęcająco. Warto jednak wiedzieć, że choć początki często są trudne – z czasem nauczymy się wszystkiego do tego stopnia, że nie będzie już trzeba niczego sprawdzać. Będziemy pamiętać, co jest dla nas dobre, a czego lepiej unikać.
Aktywność fizyczna jest korzystna dla każdego, a w szczególności dla chorych na cukrzycę, gdyż zwiększa wrażliwość mięśni na insulinę i poprawia jej działanie. Zaleca się, aby w każdym tygodniu chociaż 150 min w tygodniu poświęcić na wysiłek fizyczny, dostosowany do możliwości diabetyka. Mogą to być ćwiczenia i gimnastka, ale także proste codzienne czynności jak spacer czy wchodzenie po schodach.
Gdy przebrniemy przez etap wdrożenia zmian i oswoimy się z nimi – przestaniemy postrzegać je jako restrykcje. Zamiast tego, zobaczymy w nich nasz nowy styl życia i skupimy się na korzyściach. A tych jest bardzo wiele! Już w krótkim czasie zauważymy, że:
- Wyniki glikemii ulegają poprawie.
- Po posiłkach nie czujemy się już tak zmęczeni, jak po przebiegnięciu maratonu.
- Lepiej śpimy, a poranne wstawanie z łóżka przestaje być wyzwaniem na miarę wspięcia się na szczyt wysokiej góry.
- Zauważalny wzrost energii w ciągu dnia sprawia, że wykonujemy nasze obowiązki znacznie sprawniej – i zyskujemy dodatkowy czas dla siebie.
- Mamy lepszą pamięć, łatwiej jest nam się skoncentrować.
A to dopiero początek! W dalszej kolejności dowiemy się, że znacząco zmniejszyło się ryzyko wystąpienia u nas powikłań cukrzycy typu 2, a także powikłań związanych z samą otyłością – w tym m.in. spadek ryzyka zawału serca oraz udaru.
Samokontrola w cukrzycy typu 2
Dbanie o siebie w tej chorobie wiąże się nie tylko z przestrzeganiem diety oraz aktywności fizycznej. Ogromnie ważnym fundamentem, na którym zbudujemy nową jakość życia i lepsze samopoczucie, jest skrupulatna samokontrola.
Podstawą kontroli własnego stanu zdrowia, jaką możemy przeprowadzać w domowym zaciszu, jest używanie glukometru. Jest to niewielkie urządzenie, które zmieści się w kieszeni, a zatem możesz je nosić zawsze przy sobie, by – w razie potrzeby – szybko i dyskretnie z niego skorzystać. Za jego pomocą sprawdzisz swój aktualny poziom glikemii.
Jak często korzystać z glukometru? Diabetycy wykonują przeważnie od 4 do 8 pomiarów na dobę – ilość ta zależy głównie od rodzaju stosowanej terapii. Jeżeli jej podstawę stanowi intensywna insulinoterapia polegająca na wielokrotnych iniekcjach w ciągu dnia – większa będzie również ilość kontrolnych pomiarów poziomu glukozy. W przypadku farmakoterapii, najczęściej wystarczy od 1 do 3 pomiarów dziennie.
Samokontrola, jakiej możemy dokonywać sami, powinna obejmować również kontrolę masy ciała i regularne mierzenie ciśnienia tętniczego. Warto prowadzić dzienniczek pomiarów, w którym będziemy zapisywać wszystkie nasze wyniki lub korzystać z urządzeń wyposażonych w Bluetooth i dedykowanych dla nich Aplikacji. Pozwoli nam to na jeszcze lepszą kontrolę stanu zdrowia, a także będzie ułatwieniem w czasie wywiadu lekarskiego.
Cukrzyca typu 2 – dbaj o regularne badania
Każdy diabetyk powinien regularnie uczęszczać na wizyty kontrolne u lekarza diabetologa (co najmniej 4 wizyty rocznie), a także wykonywać co jakiś czas badania, które dadzą informację o stanie zdrowia oraz efektach prowadzonego leczenia.
Jakie badania należy wykonywać? Szczególnie ważne są m.in.:
- Hemoglobina glikowana (HbA1c) – co 3-4 miesiące
Badanie pozwala m.in. na oszacowanie ryzyka powikłań cukrzycowych - Cholesterol, LDL-cholesterol i trójglicerydy – raz w roku
W przypadku dużej otyłości, warto badanie robić częściej:
- Parametry wydolności nerek (kreatynina, e-GFR , badanie moczu).
- Badania wydolności układu krążenia. EKG (wystarczy raz w roku), badanie dopplerowskie oraz próba wysiłkowa (co dwa lata).
- Badania okulistyczne – ocena powikłań naczyniowych, badanie dna oka (raz w roku).
- Badania neurologiczne (1-2 razy na rok).
Na koniec przypomnienie – w przypadku, gdy zaobserwujemy jakiekolwiek niepokojące symptomy, których wcześniej u siebie nie widzieliśmy, zawsze w pierwszej kolejności kierujemy się do lekarza. Wzmożona czujność jest bardzo przydatną cechą, jaką warto w sobie wypracować – szczególnie w przypadku cukrzycy typu 2. Dbanie o siebie jest przecież głównie naszym zadaniem i od naszej uważności zależy szybkość interwencji lekarskiej oraz wymierne efekty leczenia.
Bibliografia
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Zalecenia Kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Diabetologia Kliniczna. 2022
Cox M. E., Edelman D., Testy przesiewowe i diagnostyczne w cukrzycy typu 2,
Diabetologia po Dyplomie, Tom 7, Nr 1, 2010