Dlaczego chorujemy na cukrzycę ciążową?
Przyczyną choroby w pewnym sensie może być sam stan, jakim jest ciąża. W ciele kobiety zachodzą wówczas przemiany hormonalne – stężenie jednych substancji gwałtownie wzrasta, podczas gdy poziom innych maleje. Taka sytuacja ma oczywiście na celu dobro dziecka oraz umożliwia prawidłowe ukształtowanie się płodu. Z tego powodu wzrasta poziom m.in. laktogenu łożyskowego, progesteronu, czy kortyzolu.
W związku z tak dużymi zmianami w dotychczasowej gospodarce hormonalnej, zmianie ulega również zapotrzebowanie organizmu na insulinę. Gdy komórki beta wysp trzustkowych wydzielają niewystarczającą ilość tej substancji, poziom glukozy we krwi zaczyna wzrastać. Mówimy wówczas o cukrzycy ciążowej. Przyczynia się ona do bardzo wielu niekorzystnych przemian w organizmie, co może grozić powikłaniami – takimi, jak:
- Częste infekcje dróg moczowych.
- Ryzyko poronienia.
- Stan przedrzucawkowy.
- Nadciśnienie tętnicze.
- Zwiększenie obfitości płynu owodniowego.
- Uszkodzenie płodu.
- Przedwczesny poród.
Długo utrzymująca się hiperglikemia jest ogromnie niebezpieczna zarówno dla matki, jak i dla dziecka. Wobec tego należy szczególnie uważać na pojawiające się symptomy choroby. Jak jednak wiadomo – lepiej zapobiegać niż leczyć. Dlatego warto być świadomym przyczyn cukrzycy ciążowej, aby móc do niej nie dopuścić. Czy jednak zawsze możemy mieć nad tym kontrolę? Co wpływa na naszą podatność na tę chorobę?
Cukrzyca ciążowa – czy jestem w grupie ryzyka?
W przypadku różnych typów cukrzycy zachorowanie warunkują czynniki genetyczne w połączeniu z czynnikami środowiskowymi. Możemy bowiem odziedziczyć nie samą chorobę, lecz podwyższoną podatność na zachorowanie. Sama cukrzyca rozwija się u nas jednak dopiero w połączeniu z pewnymi okolicznościami zewnętrznymi. Jak to wygląda w przypadku cukrzycy ciążowej? O fakcie, iż znajdujemy się w grupie ryzyka, może decydować:
- Późny wiek zajścia w ciążę (powyżej 35. roku życia).
- Poprzednie ciąże z komplikacjami – np. zgon wewnątrzmaciczny, poronienie, wady rozwojowe płodu.
- Posiadanie kilkorga dzieci (w szczególności, gdy przynajmniej jedno z nich cechowało się dużą masą urodzeniową).
- Nadciśnienie tętnicze.
- Stan przedcukrzycowy jeszcze przed zajściem w ciążę (często niezdiagnozowany).
- Cukrzyca, która pojawiła się tuż przed zajściem w ciążę (wówczas mówimy o cukrzycy przedciążowej – PGDM).
- Zespół policystycznych jajników.
- Nadwaga lub otyłość przed zajściem w ciążę.
- Gwałtowny wzrost masy ciała w ciąży.
Jestem w grupie ryzyka – co teraz?
Tak, jak nadmieniliśmy – samo ryzyko zachorowania nie oznacza jeszcze, że koniecznie musi do tej choroby dojść. Często możemy jej uniknąć, a tym samym w porę zapobiec wielu poważnym komplikacjom zdrowotnym zarówno w organizmie matki, jak i dziecka. Ogromnym krokiem w tę stronę jest już sama świadomość potencjalnych przyczyn cukrzycy ciążowej, co daje nam możliwość uniknięcia kłopotów. Jeżeli znajdujemy się w grupie ryzyka, należy pamiętać o odpowiednim dbaniu o siebie: regularnej (i dostosowanej do naszego stanu) aktywności fizycznej, odpowiednio zbilansowanej diecie, a także byciu pod stałą opieką lekarza prowadzącego. U ciężarnych znajdujących się w grupie ryzyka należy wykonać doustny test tolerancji 75 g glukozy jak najszybciej po rozpoznaniu ciąży.
Bibliografia:
Cypryk K., Cukrzyca ciążowa, Gin. Perinat. Prakt. 2016; 1, 2: 41–44
Ożegowska-Wender E. i inni, Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologówi Położników postępowania u kobiet z cukrzycą, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017 tom 2, nr 5, 215–229
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Zalecenia Kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Diabetologia Kliniczna. 2022