Niepohamowany apetyt a cukrzyca
Ciąża jest wyjątkowym stanem, w którym organizm kobiety zaczyna zachowywać się inaczej niż do tej pory. Pojawia się cały szereg rozmaitych zjawisk, które dotychczas były nam całkiem obce. Jednym z charakterystycznych symptomów ciąży są tzw. zachcianki – nagła i niepohamowana ochota na zjedzenie konkretnego produktu lub zestawienia ze sobą dwóch pozornie niepasujących do siebie smaków.
To, że ciężarna kobieta niemalże z dnia na dzień zaczyna więcej jeść, nikogo właściwie nie dziwi – w końcu ona teraz przyjmuje pokarm dla dwojga! Matka musi dostarczyć dziecku wszystkie składniki odżywcze niezbędne dla jego rozwoju i często intuicyjnie sięga po najlepsze ich źródła. Nie każda mama jednak wie, że taki wzmożony apetyt może być również objawem cukrzycy. Z czego to wynika? U kobiet w ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na insulinę – hormon trzustki. W przypadku cukrzycy ciążowej mamy do czynienia z nieprawidłowym funkcjonowaniem komórek beta wysp trzustkowych, które wydzielają insulinę. Jeżeli wyprodukują zbyt małą ilość tego hormonu – znajdująca się we krwi glukoza nie może zostać przetransportowana do komórek organizmu, które z kolei nie mogą się nią pożywić. Z tego powodu organizm uruchamia mechanizm obronny, aby zapobiec potencjalnemu głodowaniu – zwiększa się nasza potrzeba spożywania posiłków (polifagia) i, mimo dostarczanego pożywienia, wciąż odczuwamy głód.
Pragnienie – widoczny objaw cukrzycy ciążowej
Kolejnym bardzo wyrazistym symptomem choroby jest również wzmożona potrzeba spożywania – ale tym razem płynów. Jeżeli ciągle czujemy pragnienie – to ważny sygnał, którego nie można zignorować. Dlaczego jest to objaw cukrzycy? Symptom ten wynika z mechanizmu, który przedstawiliśmy powyżej. Spożywanie dużych ilości płynów i mimo to odczuwanie pragnienia (polidypsja) jest sygnałem, że nasz organizm próbuje wydalić z moczem nadmiar glukozy, której stężenie narasta z powodu zbyt małej ilości insuliny.
Organizm czerpie wodę nie tylko z tego, co wypijamy w ciągu dnia – pobiera ją również z tkanek całego ciała. Z tego powodu możemy zauważyć:
- Nieprzyjemne odczucie suchości w ustach.
- Przesuszoną skórę na całym ciele.
- Wysuszone spojówki i błony śluzowe.
- Zespół suchego oka, uczucie piasku pod powiekami.
- Większą podatność na skaleczenia (sucha skóra jest mniej odporna na urazy, ponieważ nadwerężony zostaje jej naturalny płaszcz lipidowy).
- Podatność na zakażenia bakteryjne i grzybicze.
Pamiętajmy, że jest to bardzo niebezpieczny objaw cukrzycy – w ciąży nie wolno dopuszczać do odwodnienia organizmu, ponieważ rozwijającemu się dziecku woda jest bardzo potrzebna. Jeżeli zatem zauważamy u siebie podobny symptom, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
Częstsze wizyty w toalecie mogą być kolejnym objawem cukrzycy
Naturalną konsekwencją opisanego powyżej symptomu choroby jest tzw. wielomocz (poliuria), czyli wydalanie znacznie większej ilości moczu niż zazwyczaj (nawet do 3 litrów dobowo). Jak rozpoznać, że jest to objaw cukrzycy? W ciąży częstsze korzystanie z toalety nie jest przecież niczym niezwykłym – szczególnie gdy dziecko nieco podrośnie, łożysko może zacząć uciskać pęcherz. Warto się zaniepokoić wtedy, gdy wzrasta nie sama częstość, lecz ilość wydalanego moczu – w szczególności jeśli badanie kontrolne wykaże w nim obecność glukozy (tzw. cukromocz) oraz ciał ketonowych.
Przewlekłe zmęczenie = cukrzyca?
W ciąży zdrowa kobieta tryska radością i energią… którą przeplatają czasem wybuchy płaczu oraz złości. Kiedy jednak pojawia się nadmierna senność i przewlekłe poczucie zmęczenia – należy się zaniepokoić i wykonać badania diagnostyczne w kierunku cukrzycy ciążowej.
Jakie jeszcze objawy cukrzycy ciążowej powinny zwiększyć naszą czujność? Tak naprawdę – jeżeli zaobserwujemy u siebie jakąkolwiek dolegliwość lub nietypowe reakcje organizmu, które nigdy dotąd u nas nie występowały, należy niezwłocznie zgłosić to swojemu lekarzowi.
Bibliografia:
Cypryk K., Cukrzyca ciążowa, Gin. Perinat. Prakt. 2016; 1, 2: 41–44
Ożegowska-Wender E. i inni, Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologówi Położników postępowania u kobiet z cukrzycą, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017 tom 2, nr 5, 215–229
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Zalecenia Kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Diabetologia Kliniczna. 2022