Cukrzyca ciążowa – dbaj o siebie mądrze
Każda choroba metaboliczna idzie w parze z pogorszonym samopoczuciem. Odpowiednio prowadzone leczenie cukrzycy ciążowej jest warunkiem, bez spełnienia którego na pewno nie zauważymy jego poprawy. Stała kontrola lekarska to konieczność w każdej ciąży – a już szczególnie w przypadku, gdy zmagamy się z chorobą.
Ciąża u kobiety chorującej na cukrzycę ciążową powinna być prowadzona z większą ostrożnością. Poza typowymi dla każdej ciężarnej badaniami kontrolnymi i profilaktycznymi przeprowadza się m.in.:
- Profilaktyczne badanie KTG po 36. tygodniu ciąży, które wykonuje się raz w tygodniu aż do terminu porodu.
- Również w 36-38. tygodniu ciąży należy skontrolować masę ciała dziecka, dlatego oprócz klasycznego USG wykonuje się wariant badania z oceną przewidywanej wagi płodu.
- Dodatkowe badania m.in. dentystyczne, okulistyczne, kardiologiczne itd., a także zwiększa się częstotliwość pozostałych badań i wizyt kontrolnych.
- Regularne i częste badania poziomu glikemii.
Dlaczego należy tak dokładnie kontrolować masę dziecka? Przy cukrzycy ciążowej zdarza się, że przekracza ona 4 kg. W przypadku zdrowych kobiet masa dziecka powyżej 4,5 kg jest wskazaniem do przeprowadzenia cięcia cesarskiego. Jednak u kobiet z cukrzycą zalecenia te są inne ze względu na różnice anatomiczne potomka. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest makrosomia cukrzycowa. Objawia się ona powiększonym brzuszkiem u dziecka. Gdy obwód brzuszka jest większy od obwodu główki – w czasie porodu może dojść do komplikacji. Z tego powodu, gdy u pacjentki z cukrzycą ciążową masa dziecka przekracza ok. 4,2 kg – lekarz może zadecydować o wcześniejszym jej zakończeniu i przeprowadzeniu cięcia cesarskiego.
Jak o siebie dbać na co dzień?
Leczenie cukrzycy oraz pilnowanie odpowiedniej diety to już prawie pełen sukces. Wiele zależy również od tego, jak będziemy postępować na co dzień. Podejmowanie rozsądnych decyzji związanych np. ze sposobem spędzania wolnego czasu, może zauważalnie wspomóc naszą terapię.
Jednym z podstawowych działań, jakie możemy wprowadzić do naszej codzienności, pragnąc jak najlepiej zadbać o siebie w cukrzycy ciążowej, jest aktywność fizyczna. Z uwagi na wyjątkowy stan, w jakim się znajdujemy, nie mogą to być – oczywiście – żadne wyczerpujące nas treningi wytrzymałościowe. Dobrym rozwiązaniem będzie podstawowa gimnastyka zalecana w czasie ciąży, a także codzienne spacery. Te ostatnie warto przeprowadzać na łonie natury – możliwość obcowania z przyrodą dodatkowo relaksuje i uspokaja, co bardzo korzystnie wpływa zarówno na samopoczucie matki, jak i dziecka.
Kolejnym elementem jest stosowanie właściwej diety – zaleca się spożywanie częstych, małych posiłków (5-7 dziennie), z ograniczeniem cukrów prostych. Ciąża nie jest odpowiednim czasem na stosowanie głodówek albo restrykcyjnych diet (np. zero cukru). Potrawy powinny być zróżnicowane i zawierać węglowodany, tłuszcze i białka.
Przy rozpoznaniu cukrzycy ciążowej zaleca się regularną samokontrolę – na czczo i godzinę po głównych posiłkach. Wyniki zapisujemy w podręcznym dzienniczku wraz z innymi informacjami, np. pomiarem ciśnienia tętniczego. Warto również notować, co danego dnia spożywamy. Samoobserwacja organizmu oraz nauczenie się, jak reagujemy na dany produkt, ułatwi nam funkcjonowanie na co dzień. Ponadto, zabranie takiego dzienniczka ze sobą na wizytę kontrolną u lekarza ułatwi efektywną opiekę nad nami, w tym włączenie odpowiedniego leczenia, o ile takie jest konieczne.
Poród zawsze kończy cukrzycę ciążową, 6-12 tygodni po porodzie zaleca się wykonanie krzywej obciążenia glukozą (OGTT), aby ocenić gospodarkę węglowodanową pacjentki.
Bibliografia:
Cypryk K., Cukrzyca ciążowa, Gin. Perinat. Prakt. 2016; 1, 2: 41–44
Ożegowska-Wender E. i inni, Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologówi Położników postępowania u kobiet z cukrzycą, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017 tom 2, nr 5, 215–229
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Zalecenia Kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Diabetologia Kliniczna. 2022