Dlaczego w przebiegu cukrzycy dochodzi do problemów intymnych?
U diabetyków źródłem problemów jest hiperglikemia prowadząca do uruchomienia szeregu niekorzystnych procesów, które inicjują powstawanie m.in. zmian miażdżycowych i neuropatii. Do tego mogą dołączyć również inne czynniki, np.:
- zaburzenia psychogenne i hormonalne,
- różnego rodzaju nerwice,
- stres,
- otyłość,
- zbyt wysokie stężenie cholesterolu frakcji LDL,
- palenie papierosów i nadużywanie alkoholu.
Powyższe kwestie mają nie tylko negatywny wpływ na ogólny stan zdrowia diabetyka, ale także przyczyniają się do nasilenia problemów w życiu intymnym.
Kogo najczęściej dotyczą zaburzenia seksualne?
Diabetycy są grupą szczególnie narażoną na trudności w życiu intymnym. Zaburzenia erekcji występują aż trzykrotnie częściej, niż w zdrowej populacji – dotyczą co drugiego mężczyzny chorującego na cukrzycę.
Dane epidemiologiczne mówią o zatrważającym wzroście liczby zachorowań na cukrzycę i tym samym wzrośnie liczba osób doświadczających problemów intymnych. Szacuje się, że w 2025 r. zaburzenia erekcji będą dotyczyć ponad 320 mln mężczyzn na świecie.
W Polsce w badaniach przeprowadzonych wśród 6670 mężczyzn z cukrzycą, problemy z erekcją stwierdzono u 55% chorych z typem 1 po 9 latach choroby i u 72% chorych z typem 2 nieco ponad 2 latach chorowania na cukrzycę. Ryzyko impotencji rośnie potrójnie u mężczyzn z podwyższonym odsetkiem HbA1C > 9,8%.
Zmiany miażdżycowe i neuropatia
Miażdżyca tętnic jest chorobą związaną ze zmianami w wewnętrznej warstwie naczyń krwionośnych i uszkodzeniu śródbłonka naczyniowego decydującego o zdolności naczyń do rozkurczu. Erekcja oraz wytrysk związane są z prawidłowym krążeniem. Tętnice muszą dostarczyć do prącia stosunkowo dużą ilość krwi w krótkim czasie i rozszerzyć się aż o 80%. Jeśli krew napotyka trudności w cyrkulacji z powodu utraty elastyczności naczynia pojawia się problem z osiągnięciem oraz utrzymaniem wzwodu. Jeśli dochodzi do zbliżeń, są one albo niesatysfakcjonujące, albo wręcz nieudane.
Zaburzenia erekcji są swoistym barometrem mężczyzny świadczącym o zmianach w naczyniach wieńcowych na bardzo wczesnym etapie. Jest to sygnał ostrzegawczy, że w niedalekiej przyszłości będziemy mieli do czynienia ze zmianami w dużych naczyniach i możemy doświadczyć zawału mięśnia sercowego czy udaru mózgu.
Drugim istotnym czynnikiem jest neuropatia, która wpływa na spadek libido. Układ nerwowy kobiet i mężczyzn chorujących na cukrzycę nie odczytuje bodźców fizycznych jako przyjemnych, co znacznie zmniejsza satysfakcję z życia intymnego.
Chorzy na cukrzycę ze względu na liczne choroby towarzyszące są leczeni równocześnie wieloma lekami. Czasami zaburzenia seksualne występują z powodu nieodpowiedniego doboru leków hipotensyjnych stosowanych przy chorobie nadciśnieniowej lub przeciwdepresyjnych. W takich przypadkach wystarczy zmienić lek, aby usunąć problem.
Czy zaburzenia seksualne dotyczą tylko mężczyzn?
Cukrzyca również komplikuje życie intymne kobiet. Zagadnienie ma charakter złożony – urologiczny, ginekologiczny, naczyniowy, a także psychologiczny. Ich kłopoty rzadko bywają rozpoznawane i nie zawsze leczone.
Konsekwencje zmian neuropatycznych u kobiet chorujących na cukrzycę mogą być przyczyną problemów z osiągnięciem orgazmu. Dodatkowo narastające zaburzenia nawilżenia pochwy sprzyjają uszkodzeniu błony śluzowej, co nasila dolegliwości bólowe w trakcie zbliżenia.
Hiperglikemia sprzyja rozwojowi stanów zapalnych pochwy, cewki i pęcherza moczowego, towarzyszące dokuczliwe upławy, uczucie świądu i pieczenia nasilają dolegliwości bólowe w trakcie zbliżenia i zmniejszają satysfakcję z tej sfery życia.
Niejednokrotnie towarzysząca cukrzycy nadwaga, zmiany skórne po nakłuciach iniekcji insuliny oraz strach przed ciążą sprawiają, że kobiety chorujące na cukrzycę czują się mniej atrakcyjne dla swoich partnerów i zaczynają unikać zbliżeń.
Zaburzenia seksualne są zawsze problemem dwojga!
Edukacja swoim zasięgiem powinna objąć nie tylko diabetyka, ale również jego rodzinę. Niewiedza partnera powoduje, że poczucie niezrozumienia, a także frustracja związana z brakiem bliskości drugiej osoby mogą narastać, co w konsekwencji wpływa niszcząco na związek. Zaburzone relacje między partnerami, prowadzą do oddalenia i osłabienia więzi, może też stwarzać wrażenie utraty zainteresowania partnerem. Wówczas nawet miłość, zaangażowanie i pragnienie bycia razem mogą okazać się niewystarczające.
Raport „Polska rodzina z cukrzycą” mówi, że w rodzinach zbyt rzadko rozmawia się o życiu seksualnym. Na impotencję wskazało tylko 2% badanych chorych, natomiast za to wyraźnie więcej osób bliskich w 5% procentach stwierdziło problemy z życiem intymnym.
Jaka jest na to rada?
Obecnie mamy wiele możliwości leczenia nie tylko farmakologicznego. W razie już istniejących problemów warto zwrócić się do specjalistów, zarówno lekarz pierwszego kontaktu, urolog, ginekolog, psychoterapeuta, czy seksuolog jest w stanie pomóc i zastosować leczenie, które pozwoli na zauważalną poprawę jakości życia – nie tylko seksualnego.
Jako edukator nieustannie zachęcam do samokontroli i pomiarów glikemii, utrzymywania właściwych wyników i unikania hiperglikemii jako najlepszej formy profilaktyki.